Αιτιολογική Έκθεση
Με την παρούσα ρύθμιση επιδιώκεται η σφαιρική αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Την τελευταία εξαετία το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας, που βρίσκεται είτε σε κίνδυνο φτώχειας είτε σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε σημαντικά. Η Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat, βρίσκεται στη χειρότερη θέση στην ΕΕ-28 όσον αφορά τον κίνδυνο φτώχειας. Την πρώτη θέση στην ΕΕ-28 κατέχει η χώρα μας και στην παιδική φτώχεια, ενώ υψηλά ποσοστά φτώχειας χαρακτηρίζουν τα μονογονεϊκά νοικοκυριά.
Οι προβλέψεις του άρθρου αυτού είναι συμπληρωματικές των μέτρων που ήδη έχουν ληφθεί με το ν. 4320/2015 για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Ο τελευταίος προέβλεπε ιδίως στοχευμένες δράσεις και ενέργειες, οι οποίες ήταν απολύτως αναγκαίες για να αντιμετωπίσουν τις πιο ακραίες πλευρές της κρίσης. Η εμπειρία από την εφαρμογή αυτού του νόμου αξιοποιείται και στην παρούσα ρύθμιση, υπό το φως και των συμπερασμάτων της αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής του Εγγυημένου Κοινωνικού Εισοδήματος.
Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέχρις ότου φτάσουν σε αξιοπρεπές επίπεδο και η προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ένταξης και επανένταξης των φτωχών προσώπων και οικογενειών αποτελούν τον κύριο σκοπό της προτεινόμενης μεταρρύθμισης. Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης συνιστά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικών παρεμβάσεων, που θεμελιώνονται σε τρεις πυλώνες και αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και στην ενεργό συμμετοχή των ωφελούμενων στον κοινωνικοοικονομικό ιστό της χώρας.
Το παρόν νομοσχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης (ΕΣΚΕ) του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, η οποία προσανατολίζεται στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού με παρεμβάσεις που καλύπτουν όλον τον πληθυσμό χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμο κοινωνικό και οικονομικό όφελος και συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Η πρώτη φάση της βαθμιαίας εφαρμογής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης που θα αρχίσει τον Ιούλιο 2016 θα επιτρέψει την εφαρμογή των αναγκαίων προσαρμογών, ώστε από την αρχή του 2017 να εφαρμοστεί με βέλτιστο τρόπο και με πλήρη ανάπτυξη των τριών πυλώνων του, δηλαδή τις παροχές σε είδος και σε χρήμα, την παροχή υπηρεσιών και τα μέτρα ένταξης των ωφελουμένων στην εργασιακή και την κοινωνική ζωή γενικότερα.
Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης θα αντικαθιστά βαθμιαία άλλες προνοιακές παροχές, όπως το ΕΚΑΣ. Δεδομένου ότι από την 1.1.2016 επαναπροσδιορίζονται τα κριτήρια καταβολής του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.) και επομένως περιορίζεται ο αριθμός συνταξιούχων-δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ., με την παράγραφο 6 προβλέπεται συμπληρωματική προστασία για την κατηγορία αυτή των συνταξιούχων κατά τη μεταβατική φάση μέχρι την αντικατάσταση του από το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης. Ειδικότερα, θεσπίζεται, ως αντισταθμιστικό και κοινωνικά δίκαιο μέτρο, η επέκταση της ρύθμισης για μειωμένο ποσοστό συμμετοχής στη φαρμακευτική περίθαλψη και σε όσους παύουν να είναι δικαιούχοι του Ε.Κ.Α.Σ. μέχρι την οριστική κατάργηση του.
Περαιτέρω, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η περίπτωση υπέρμετρης οικονομικής επιβάρυνσης όσων συνταξιούχων παύουν να είναι δικαιούχοι του Ε.Κ.Α.Σ. αλλά έχουν ήδη εισπράξει τη σχετική παροχή, θεσπίζεται η αναζήτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις έως το Δεκέμβριου 2018 εφόσον το ποσό της μηνιαίας δόσης ξεπερνά τα τριάντα (30) ευρώ.
Άρθρο...
Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης- Μεταβατικές διατάξεις για το ΕΚΑΣ
1. Τίθεται σε βαθμιαία εθνική εφαρμογή Πρόγραμμα υπό τον τίτλο "Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης" (εφεξής Πρόγραμμα) εντός του Ιουλίου 2016 έως τριάντα (30) Δήμους κατά μέγιστο αριθμό, οι οποίοι θα οριστούν, βάσει πληθυσμιακών κριτηρίων και δεικτών φτώχειας και ανεργίας, με την κοινή υπουργική απόφαση της παραγράφου 5 του παρόντος άρθρου. Η πρώτη φάση του ως άνω Προγράμματος λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2016.
Το Πρόγραμμα είναι αμιγώς προνοιακού χαρακτήρα, απευθύνεται σε νοικοκυριά, που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και λειτουργεί κατά τρόπο συμπληρωματικό στο πλαίσιο εφαρμογής δημόσιων πολιτικών καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει τρεις (3) πυλώνες: ήτοι (α) εισοδηματική ενίσχυση, (β) πρόσβαση και διασύνδεση σε συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες, κατά περίπτωση και αναλόγως των αναγκών των δικαιούχων, και (γ) υπηρεσίες ενεργοποίησης και προώθησης των δικαιούχων του Προγράμματος σε δράσεις, όπως κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας, συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και εμπειρίας και επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύστημα.
2. Ως Ωφελούμενες Μονάδες ορίζονται οι κάτωθι κατηγορίες: (α) Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: κάθε ενήλικο άτομο (άγαμος/η, χήρος/α, διαζευγμένος/η ή σε διάσταση), που υποβάλλει ατομική φορολογική δήλωση και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές, σε σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, (β) Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: περιλαμβάνει όλα τα άτομα, που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη και απαρτίζεται από ένα άτομο και ένα ή περισσότερα τέκνα, ή από έγγαμο ζευγάρι, ή ζευγάρι, το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με ή χωρίς τέκνα, καθώς και από φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια.
Ως Ανήλικα μέλη ορίζονται τα μέλη της ωφελούμενης μονάδας έως δεκαοκτώ (18) ετών.
Άστεγοι, που διαβιούν στο δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα, με την προϋπόθεση ότι έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων της πρώτης φάσης ή κάνουν χρήση των υπηρεσιών Ανοικτών Κέντρων Ημέρας Αστέγων που λειτουργούν στους Δήμους της πρώτης φάσης, δύναται να είναι ωφελούμενοι του προγράμματος.
Ως Εισοδηματική Ενίσχυση ορίζεται η διαφορά μεταξύ του Εγγυημένου Ποσού και του εισοδήματος, όπως αυτό υπολογίζεται στο πλαίσιο του Προγράμματος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για τους σκοπούς της επιλεξιμότητας, διαιρούμενου δια του αριθμού των μηνών που αυτό αφορά, δηλαδή δια του έξι (6).
Ως Εγγυημένο Ποσό νοείται τον ποσό, που καθορίζεται από τις αρμόδιες αρχές και προσαρμόζεται ανάλογα με τον αριθμό και την ηλικία των μελών της ωφελούμενης μονάδας.
Ως Κατώφλι Εισοδήματος ορίζεται το εισοδηματικό κριτήριο για ένταξη στο Πρόγραμμα και ισούται με το Εγγυημένο Ποσό.
Ως Δηλούμενο Εισόδημα ορίζεται το δηλούμενο από τους αιτούντες συνολικό εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης - προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση - που έλαβαν όλα τα μέλη της ωφελούμενης μονάδας τους τελευταίους έξι (6) μήνες πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στο Πρόγραμμα του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.
Στο συνολικό δηλωθέν εισόδημα συμπεριλαμβάνεται και το σύνολο των επιδομάτων και άλλων ενισχύσεων, καθώς και το απαλλασσόμενο εισόδημα ή το φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα, με τις εξαιρέσεις, όπως διαλαμβάνονται στο παρακάτω εδάφιο.
Στο δηλούμενο εισόδημα δεν περιλαμβάνονται το επίδομα αναδοχής της διάταξης του άρθρου 9 του ν. 2082/1992 (Α' 158), το επίδομα των απροστάτευτων τέκνων, καθώς και τα μη ανταποδοτικά επιδόματα αναπηρίας, που χορηγούνται από το κράτος.
Ως μη δυνάμενοι για εργασία θεωρούνται οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, που εμπίπτουν στις κάτωθι κατηγορίες: α. Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ), τα οποία σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Επιτροπής Πιστοποίησης Αναπηρίας έχουν κριθεί «ανίκανα για εργασία». Σε περίπτωση που άτομο με αναπηρία δεν έχει την ως άνω γνωμάτευση, αλλά ισχυρίζεται ότι είναι ανίκανο για εργασία, προσκομίζει σχετική υπεύθυνη δήλωση και πιστοποιητικό του ποσοστού αναπηρίας από την Επιτροπή Πιστοποίησης Αναπηρίας, β. Φοιτητές πλήρους απασχόλησης, μαθητευόμενοι των επαγγελματικών σχολών ή όσοι εξασκούνται πρακτικά στο πλαίσιο επαγγελματικού εκπαιδευτικού προγράμματος χωρίς εργασιακή σχέση. γ. Όσοι υπηρετούν τη θητεία τους στις ένοπλες δυνάμεις.
Ως δυνάμενοι για εργασία νοούνται οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης ηλικίας δεκαοκτώ (18) έως εξήντα πέντε (65) ετών, που δεν υπάγονται στις ως άνω κατηγορίες, όπως διαλαμβάνονται στο προηγούμενο εδάφιο.
3. Αρμόδια όργανα για την υλοποίηση του Προγράμματος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης είναι τα εξής : το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ), υπαγόμενη στον Γενικό Γραμματέα Πρόνοιας, της οποίας η συγκρότηση, σύνθεση και λειτουργία καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών (ΓΓΠΣ), η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών (ΓΓΔΕ), η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.) του ν. 3607/2007 (Α' 245), τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' Βαθμού (Δήμοι), το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ) του άρθρου 88 του ν. 3996/2011 (Α' 170), ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ).
Η διαχείριση των δαπανών, που θα διατεθούν για την Τεχνική Συνδρομή της πρώτης φάσης υλοποίησης του Προγράμματος «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης», δύναται να ανατεθεί από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε φορέα/εις υλοποίησης, κατόπιν σύναψης προγραμματικής/ών σύμβασης/εων.
4. Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης είναι αφορολόγητο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με ήδη βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο ή πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε άλλης παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Οι άστεγοι, όπως ορίζονται στην παράγραφο 2 του παρόντος, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του προβλεπόμενου από την κείμενη νομοθεσία προστίμου για εκπρόθεσμη υποβολή Ε1.
5. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται ο καθορισμός των δικαιούχων, βάσει κριτηρίων εισοδήματος, περιουσίας και διαμονής, η βάση και ο τρόπος υπολογισμού, καθώς και το ύψος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για κάθε ωφελούμενη μονάδα, οι αρμοδιότητες των οργάνων της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου για την υλοποίηση του Προγράμματος, οι εξαιρέσεις υπαγωγής στο Πρόγραμμα, οι υποχρεώσεις των δικαιούχων, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής της εισοδηματικής ενίσχυσης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία ένταξης στο Πρόγραμμα, οι προϋποθέσεις αναστολής και διακοπής της καταβολής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης και οι επιπτώσεις αυτών, η επιλογή των Δήμων εφαρμογής του Προγράμματος, οι όροι και οι προϋποθέσεις της διοικητικής διαδικασίας επίλυσης των σχετικών διαφορών, όπως η φύση της προσβαλλόμενης πράξης, οι προθεσμίες κατάθεσης και απόφανσης επί της ένστασης και το αρμόδιο όργανο εξέτασης, η συγκρότηση του οποίου θα γίνει με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα λεπτομερειακού ή τεχνικού χαρακτήρα του παρόντος άρθρου.
6. Στο άρθρο 92 του ν. 4387/2016 (Α'85) μετά την παράγραφο 7, προστίθενται δύο νέες παράγραφοι 8 και 9 ως εξής:
«8. Η παρ. 3 του άρθρου 19 του ν. 1902/1990 (Α' 138) όπως ισχύει, εφαρμόζεται και σε όσους παύουν να είναι δικαιούχοι του Ε.Κ.Α.Σ. σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος μέχρι την οριστική κατάργησή του.
9. Η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος τμήματος ή συνόλου Ε.Κ.Α.Σ. γίνεται με συμψηφιστικό επανυπολογισμό της σύνταξης του δικαιούχου σε δώδεκα (12) μηνιαίες δόσεις. Σε περίπτωση που το ποσό της μηνιαίας δόσης υπερβαίνει τα τριάντα (30) ευρώ, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται συμψηφιζόμενο με τη σύνταξη σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις μέχρι το Δεκέμβριο του 2018. »
Οι παλαιές παράγραφοι 8 και 9 αναριθμούνται σε 10 και 11 αντίστοιχα.
ΕΚΘΕΣΗ
Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (άρθρο 75 παρ. 2 του Συντάγματος)
Επί τροπολογίας στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις».
Α. Με τις διατάξεις της εν λόγω τροπολογίας:
1. Τίθεται, εντός του Ιουλίου 2016, σε βαθμιαία εφαρμογή πρόγραμμα με τίτλο «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» σε έως 30 Δήμους που θα οριστούν βάσει πληθυσμιακών κριτηρίων και δεικτών φτώχειας και ανεργίας με την οριζόμενη κ.υ.α. Ειδικότερα:
α. Το πρόγραμμα είναι αμιγώς προνοιακού χαρακτήρα και απευθύνεται σε νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Η πρώτη φάση αυτού λήγει στις 31.12.2016 και περιλαμβάνει τους ακόλουθους τρεις πυλώνες: ΐ) την εισοδηματική ενίσχυση, ΐί) την πρόσβαση και διασύνδεση σε συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες και iii) τις υπηρεσίες ενεργοποίησης και προώθησης των δικαιούχων σε δράσεις σχετικά με την εύρεση εργασίας, την επαγγελματική κατάρτιση κ.λπ.
β. Δίνεται η έννοια των όρων «ωφελούμενες μονάδες», «εισοδηματική ενίσχυση», «δηλούμενο εισόδημα», «άστεγοι» κ.λπ. και ορίζονται τα αρμόδια όργανα για την υλοποίηση του προγράμματος.
Η διαχείριση των δαπανών, που θα διατεθούν για την τεχνική συνδρομή της πρώτης φάσης υλοποίησης του προγράμματος, δύναται να ανατεθεί από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε φορείς υλοποίησης, κατόπιν σύναψης προγραμματικών συμβάσεων.
γ. To Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης είναι αφορολόγητο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με ήδη βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο ή πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε άλλης παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Οι άστεγοι εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του προβλεπόμενου από την κείμενη νομοθεσία προστίμου για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
δ. Προβλέπεται ότι, με κοινές υπουργικές αποφάσεις ρυθμίζονται ο καθορισμός των δικαιούχων (βάσει κριτηρίων εισοδήματος, περιουσίας και διαμονής), το ύψος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για κάθε ωφελούμενη μονάδα, κ.λπ.
2.α. Περιορίζεται από 25% σε 10%, το ποσοστό συμμετοχής που αφορά δαπάνες εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης, που παρέχουν οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), για τους δικαιούχους Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.), μέχρι την οριστική κατάργηση του.
β. Προβλέπεται ότι η επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος τμήματος ή συνόλου Ε.Κ.Α.Σ. γίνεται με συμψηφιστικό επανυπολογισμό της σύνταξης του δικαιούχου σε δώδεκα (12) μηνιαίες δόσεις. Σε περίπτωση που το ποσό της μηνιαίας δόσης υπερβαίνει τα τριάντα (30) ευρώ, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται συμψηφιζόμενο με τη σύνταξη σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις μέχρι το Δεκέμβριο του 2018.
Β. Από τις προτεινόμενες διατάξεις προκαλούνται επί του κρατικού προϋπολογισμού τα ακόλουθα οικονομικά αποτελέσματα:
1. Δαπάνη, για το τρέχον έτος, από:
α. Την καταβολή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, το ύψος της οποίας εξαρτάται από την έκδοση και το περιεχόμενο των προβλεπόμενων κ.υ.α., και εκτιμάται από το επισπεύδον Υπουργείο στο ποσό των 67,2 εκατ. ευρώ.
β. Την τεχνική συνδρομή της πρώτης φάσης υλοποίησης του προγράμματος.
2. Δαπάνη, η οποία σύμφωνα με το επισπεύδον Υπουργείο εκτιμάται σε: 10,4 εκ. € για έτος 2016, 10,7 εκ. € για το έτος 2017, 10,8εκ. € για το έτος 2018 και 1,2εκ. € για το έτος 2019, από τον περιορισμό του ποσοστού συμμετοχής δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. στις δαπάνες εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης.
3. Απώλεια εσόδων λόγω της εξαίρεσης ίων αστέγων από την υποχρέωση καταβολής του προστίμου για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
4. Υστέρηση είσπραξης εσόδων, από τη σταδιακή επιστροφή του αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού του Ε.Κ.Α.Σ., έως τις 31-12-2018.
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
(άρθρο 75 παρ. 3 του Συντάγματος)
Επί τροπολογίας στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών «Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις».
Από τις διατάξεις της υπόψη τροπολογίας, προκαλούνται σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού τα ακόλουθα οικονομικά αποτελέσματα :
1. Δαπάνη, για το τρέχον έτος, από:
α. Την καταβολή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, το ύψος της οποίας εξαρτάται από την έκδοση και το περιεχόμενο των προβλεπόμενων κ.υ.α., και εκτιμάται στο ποσό των 67,2 εκατ. ευρώ.
β. Την τεχνική συνδρομή της πρώτης φάσης υλοποίησης του προγράμματος.
2. Δαπάνη, η οποία εκτιμάται σε: 10,4 εκ. € για έτος 2016,10,7 εκ. € για το έτος 2017, 10,8εκ. € για το έτος 2018 και 1,2εκ. € για το έτος 2019, από τον περιορισμό του ποσοστού συμμετοχής δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. στις δαπάνες εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης.
Οι ανωτέρω δαπάνες θα αντιμετωπίζονται από τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού.
3. Απώλεια εσόδων λόγω της εξαίρεσης των αστέγων από την υποχρέωση καταβολής του προστίμου για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Η εν λόγω απώλεια θα αναπληρώνεται από άλλες πηγές εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.
ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ: «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ: ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ/ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 2103368252-4
E-MAIL: ypourgos erg@yeka.gr
Β: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΛΛΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ
11. Γενική Αξιολόγηση
11.1 Περιγράψτε χωριστά και αναλυτικά το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε μία «άλλη διάταξη» που περιλαμβάνεται στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου
Παρ. 6
Με το άρθρο 92 ν. 4387/2016 (Α' 85) περιορίστηκε ο αριθμός των δικαιούχων του Ε.Κ.Α.Σ., το οποίο καταργείται σταδιακά μέχρι την 31.12.2019, ενώ, παράλληλα, όσοι παύουν να είναι δικαιούχοι από 1.1.2016, θα πρέπει να επιστρέψουν τα ποσά που έλαβαν ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.
11.2 Περιγράψτε χωριστά και αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους κάθε «άλλη διάταξη» είναι αναγκαία και κατάλληλη να αντιμετωπίσει το αντίστοιχο πρόβλημα
11.3 Αναφέρατε χωριστά για κάθε μία «άλλη διάταξη» τους λόγους για τους οποίους έχει συμπεριληφθεί στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου
11.4. Αναφέρατε χωριστά και αναλυτικά τις αναμενόμενες συνέπειες κάθε μίας «άλλης διάταξης», συμπεριλαμβανομένων των συνεπειών στην οικονομία, την κοινωνία και τους πολίτες και στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον
Παρ. 1-5
Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη αποτελεί η εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, η οποία διακυβεύεται από την αύξηση της φτώχειας και της άνισης κατανομής του εισοδήματος, καθώς και από τον κοινωνικό αποκλεισμό ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων. Ο αριθμός των μονοπρόσωπων και πολυπρόσωπων νοικοκυριών, που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, έχει αυξηθεί. Κρίνεται, επομένως, επιτακτικός ο επανασχεδιασμός και η υλοποίηση πολιτικής κοινωνικών παρεμβάσεων με επιδιωκόμενο σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι ρυθμίσεις αντιμετώπισης των ως άνω κινδύνων θα πρέπει να αποβλέπουν στο να δοθεί η δυνατότητα σε κάθε άτομο να αυτοσυντηρείται, με αμειβόμενη απασχόληση ή με άλλο τρόπο, και να ενσωματώνεται στον κοινωνικό ιστό.
Ενόψει και της συμφωνίας με τους ευρωπαίους εταίρους (άρθρο 3 παρ. Γ' ν. 4336/2015, Α' 94), η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται να βελτιώσει το σχεδιασμό του συστήματος κοινωνικής αλληλεγγύης. Με την υποστήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο απώτερος στόχος έγκειται στη δημιουργία ενός γνήσιου δικτύου κοινωνικής προστασίας, το οποίο περιλαμβάνει τη βαθμιαία εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης καλύπτει βασικές ανάγκες σε καταστάσεις οικονομικής δυσχέρειας και αποσκοπεί στην ασφάλεια εισοδήματος φτωχών προσώπων και οικογενειών. Δεν έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, καλύπτει, βάσει γενικών και αντικειμενικών κριτηρίων, κάθε άτομο, που βρίσκεται σε κατάσταση ανάγκης, διασφαλίζει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης των δικαιούχων και όχι απλώς τη φυσική τους συντήρηση, κατοχυρώνει νομικά τους δικαιούχους, διότι η ένταξη τους στο Πρόγραμμα γίνεται με την πλήρωση προσδιορισμένων προϋποθέσεων άσκησης του δικαιώματος, ενισχύει τις δυνατότητες ένταξης και επανένταξης στην κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας και παρουσιάζει έναν επικουρικό χαρακτήρα σε σχέση με τις λοιπές οικογενειακές και κοινωνικές παροχές, που λαμβάνουν οι ενδιαφερόμενοι.
Παρ. 6
Με τις προτεινόμενες διατάξεις εισάγονται αντισταθμιστικά μέτρα, τα οποία κρίνονται αναγκαία και κοινωνικά δίκαια.
Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι η παρ. 3 του άρθρου 19 του ν. 1902/1990 (Α' 138) εφαρμόζεται και σε όσους παύουν να είναι δικαιούχοι του Ε.Κ.Α.Σ. σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 92 ν. 4387/2016 (Α' 85) και για τρία (3) χρόνια μετά την τελευταία χορήγησή του. Επομένως, θα εξακολουθούν αυτοί που παύουν να είναι δικαιούχοι, καθώς και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους, να έχουν ποσοστό συμμετοχής δέκα τοις εκατό (10%) της διατιμημένης αξίας του φαρμάκου στις δαπάνες εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής περίθαλψης που παρέχουν στους ασφαλισμένους, συνταξιούχους και τα μέλη των οικογενειών τους, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ).
Περαιτέρω, η επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντος τμήματος ή συνόλου Ε.Κ.Α.Σ. γίνεται με συμψηφιστικό επανυπολογισμό της σύνταξης του δικαιούχου σε δώδεκα (12) μηνιαίες δόσεις. Σε περίπτωση που το ποσό της μηνιαίας δόσης υπερβαίνει τα τριάντα (30) ευρώ, το υπερβάλλον ποσό επιστρέφεται συμψηφιζόμενο με τη σύνταξη σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις μέχρι το Δεκέμβριο του 2018.
11.5. Αναφέρατε αναλυτικά τις υπηρεσίες που θα είναι αρμόδιες για την εφαρμογή κάθε «άλλης διάταξης».
Παρ. 6
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ε.Φ.Κ.Α..